Upala pluća (pneumonija) kod dece kao zdravstveni problem
Vanbolnička pneumonija kod dece predstavlja značajan zdravstveni problem, često zahtevajući adekvatnu antibiotsku terapiju radi prevencije komplikacija i poboljšanja ishoda bolesti. Pneumokok je vodeći uzrok bakterijske pneumonije kod dece mlađe od pet godina širom sveta.
Kliničke karakteristike se razlikuju od blagih oblika bolesti koje ne zahtevaju bolničko lečene do ozbiljnog respiratornog distresa koji zahteva mehaničku ventilaciju.Trenutno ne postoji jedinstvena definicija pneumonije koja je univerzalna.
Upala pluća kod dece simptomi
Pneumonija se može manifestovati simptomima koji su slični mnogim drugim dečjim bolestima kao što je bakterijemija ili teška anemija što predstavlja izazov za kliničara. Najčešči simptom je povišena telensa temperature > 38,5C zatim ubrzano disanje, kašalj koji može biti suv u početku, a zatim vlažan sa ponekad prisunitm bolom u grudima, glavoboljom i otežanim disanjem.. Kod dece sa pneumonijom često su prisutni i slabost/letargija, povraćanje, hipoksemija (zasićenost hemoglobina kiseonikom ≤95%), bol u trbuhu.
Rendgenski snimak grudnog koša može pomoći u dijagnostici upale pluća, ali ne i uzročnika. Rendgenski snimak ima i ograničenja zbog zabrinutosti zbog izloženosti zračenju deteta i troškova zbog čega ultrazvuk grudog koša i pleuranih prostora ima potencijal da ublaži ove problem.
Upala pluća kod dece lečenje
Odluke o lečenju dece sa pneumonijom zasnivaju se na osnovu verovatne etiologije infektivnog uzročnika u skladu sa uzrastom deteta i kliničkim statusom. Primena antibiotika mora biti usmerena na verovatnog uzročnika, imajući u vidu uzrast deteta, dužinu trajanja bolesti, mogućnost rezistencije (koja može da variira, u zavisnosti od lokalnih obrazaca rezistencije) i druge relevantne anamnestičke podatke.
Amoksicilin je preporuka za decu sa nekomplikovanom pneumonijom jer je najčešći uzročnik Streptococcus pneumoniae. Cefalosporini druge ili treće generacije su takođe opcija. Makrolidne antibiotike ne treba koristiti kao lekove prve linije zbog rezistencije pneumokoka na makrolide. Oni su korisni kod dece školskog uzrasta, jer pokrivaju najčešće atipične agense kao što su mikoplazma, hlamidofila i legionela. Međutim, treba imati na umu povećanje nivoa rezistencije na makrolide među izolatima pneumokoka (izveštaj naše Nacionalne referentne laboratorije za streptokok). Hospitalizovani pacijenti mogu se bezbedno lečiti lekovima kao što su ampicilin, a takođe i cefalosporini druge ili treće generacije.
Antibiotska terapija i probiotik
Antibiotska terapija ostaje osnovno sredstvo u lečenju vanbolničke pneumonije kod dece, sa ciljem eliminacije patogenih mikroorganizama iz respiratornog trakta. Međutim, upotreba antibiotika može dovesti do disbioze creva i povećanog rizika od gastrointestinalnih tegoba, kao što su dijareja i kolitis.
U tom kontekstu, istraživanja su istakla koristi od probiotika, kao što je Saccharomyces boulardii, u smanjenju rizika od nastanka antibiotikom izazvane dijareje i poboljšanju opšteg gastrointestinalnog zdravlja. Saccharomyces boulardii je probiotski kvasac koji pokazuje antimikrobne, antiinflamatorne i imunomodulatorne efekte. Primena Saccharomyces boulardii u kombinaciji sa antibiotskom terapijom može predstavljati koristan terapijski pristup kod dece sa pneumonijom, sa potencijalom da smanji gastrointestinalne komplikacije i poboljša oporavak.
Asist. dr sc. med. Nevena Jovičić
specijalista pedijatrije i pulmologije
Načelnik službe pulmologije
Univerzitetska dečja klinika Beograd
